دانشمندان یک دلیل احتمالی را کشف کرده اند که چرا مردان تمایل به مرگ در سنین پایین تر از زنان دارند: مردان که با افزایش سن کروموزوم های Y را از سلول های خون خود از دست می دهند ممکن است در برابر زخم در بافت قلب و نارسایی قلبی آسیب پذیرتر باشند.

این تحقیق جدیدترین تحقیقی است که به پدیده “از دست دادن موزاییکی  Y که در آن کروموزوم Y از بخشی از سلول های خونی یک مرد ناپدید می شود، می پردازد.

محققان هنوز نمی‌دانند چرا این اتفاق می‌افتد، اما با افزایش سن مرتبط است: تخمین زده می‌شود که در 40 درصد از مردان 70 ساله و بیش از نیمی از افرادی که تا 90 سالگی زندگی می‌کنند، این فرآیند قابل تشخیص است.

زمانی، محققان فکر می‌کردند که از دست دادن  کروموزوم Y –  یک کروموزوم کوچک و ضعیف – فقط بخشی از پیری طبیعی است.

در سال‌های اخیر، مطالعات از دست دادن Y را با افزایش خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند آلزایمر، بیماری‌های قلبی، و برخی سرطان‌ها و همچنین کوتاه شدن طول عمر مرتبط دانسته‌اند

سوال این است که آیا از دست دادن Y صرفاً نشانگر پیری است، مانند سفید شدن مو؟ کنت والش یکی از محققان این مطالعه گفت. یافته‌های تیم او نشان می‌دهد که پاسخ منفی است: در موش‌های آزمایشگاهی، از دست دادن Y در سلول‌های خونی، بافت قلب را مستعد ایجاد زخم کرده و منجر به مرگ زودهنگام می‌شود.به گفته والش، که مدیر مرکز زیست شناسی خونی  عروقی در دانشکده پزشکی دانشگاه ویرجینیا است، این شواهد نشان می دهد که از دست دادن کروموزوم یک عامل مستقیم است.

اکثر مردم کروموزوم Y را به عنوان یک کروموزوم جنسی می شناسند: زنان دارای دو کروموزوم X هستند، در حالی که مردان دارای یک کروموزوم X و Y هستند. محققان قبلاً فکر می کردند که کروموزوم Y چیزی بیشتر از تعیین ویژگی های جنسی مرد انجام می دهد. اما مطالعات در سال‌های اخیر نشان داده است که کروموزوم Y حاوی ژن‌های بیشتری از آنچه قبلاً تصور می‌شد وجود دارد – که وظایف آن ها کاملاً مشخص نیست.

تحقیقات از دست دادن Y را با خطرات مختلف بیماری مرتبط دانسته است. والش و تیمش برای پی بردن به این موضوع، مطالعاتی را هم بر روی انسان و هم بر روی موش آزمایشگاهی انجام دادند. آن ها از یک پایگاه داده تحقیقاتی بزرگ با اطلاعات پزشکی و ژنتیکی در مورد 500000 بزرگسال بریتانیایی استفاده کردند. آن ها دریافتند مردانی که با از دست دادن قابل توجه کروموزوم Y – در بیش از 40 درصد از سلول های خونی خود – وارد آن مطالعه شدند، در سال های بعد وضعیت بدتری داشتند. احتمال مرگ آن ها به هر دلیلی در طول هفت سال آینده در مقایسه با مردان بدون از دست دادن Y، 41 درصد بیشتر بود. به طور خاص، احتمال مرگ آن ها در اثر نارسایی قلبی یا بیماری قلبی مربوط به طولانی مدت فشار خون بالا، دو تا سه برابر بیشتر بود. برای آزمایش مستقیم اثرات از دست دادن کروموزوم  Y، تیم والش از فناوری «ویرایش ژن» برای ایجاد موش‌های آزمایشگاهی استفاده کردند که فاقد کروموزوم در بسیاری از سلول‌های خونی بودند. آن ها دریافتند که در موش‌های نر پیر، از دست دادن Y تغییرات مرتبط با افزایش سن را در ساختار و عملکرد قلب تسریع می‌کند و حیوانات را نسبت به زخم در قلب، ریه‌ها و کلیه‌ها آسیب‌پذیرتر می‌کند. در یک آزمایش، از دست دادن کروموزوم نارسایی قلبی موجود را بدتر کرد. والش گفت که به نظر می رسد از دست دادن کروموزوم Y عملکرد سلول های ایمنی را که در قلب کار می کنند تغییر می دهد و منجر به اسکار بافتی می شود. این یافته ها در 15 جولای در مجله Science منتشر شد.

کیم سیمپفندورفر، استادیار مؤسسه تحقیقات پزشکی Feinstein در نیویورک، گفت: «پتانسیل هیجان انگیزی» برای کشف درمان های جدید برای بیماری های رایج پیری وجود دارد. او گفت که حتی ممکن است بتوان مردان را از نظر از دست دادن Y به عنوان نشانگر خطر ابتلا به بیماری های مختلف غربالگری کرد.

والش همچنین به این احتمال اشاره کرد. او خاطرنشان کرد که آزمایش از دست دادن کروموزوم در حال حاضر ساده و ارزان است. اما غربالگری تنها زمانی مفید است که بتوان با آن اطلاعات کاری انجام داد. به گفته والش، غربالگری در آینده ممکن است مردانی را شناسایی کند که می توانند از آزمایشات بیشتر برای علائم فیبروز یا اسکار بافتی بهره مند شوند.

وی خاطرنشان کرد که در حال حاضر برخی از داروهای ضد فیبروتیک وجود دارد که برای اسکار ریه استفاده می شود. یک سوال این است که آیا مردان با از دست دادن Y به آن داروها واکنش خوبی نشان می دهند؟

یکی از اسرار باقی مانده این است که چه چیزی باعث از دست دادن Y می شود.

والش گفت: «تغییرات زیادی وجود دارد. “در سن 60 سالگی، برخی از مردان مقدار زیادی از دست دادن Y را نشان می دهند و برخی فقط کمی را نشان می دهند.” مطالعات سیگار کشیدن را به عنوان یکی از مواردی که باعث کاهش بیشتر Y می شود، دخیل دانسته اند. والش گفت: بعضی از فاکتورهای تاثیرگذار ممکن است ژن‌هایی باشد که شما با آن‌ها متولد شده‌اید! و در حالی که زنان فاقد کروموزوم Y هستند، با افزایش سن می توانند یکی از کروموزوم های X در سلول های خود را از دست بدهند. به گفته والش، این به همان اندازه که از دست دادن Y در مردان شایع است، رایج نیست و تاکنون، به وضوح با خطرات بیماری مرتبط نبوده است.

به گفته والش، از دست دادن Y می تواند یکی از دلایلی باشد که زنان عموماً از مردان بیشتر عمر می کنند. والش خاطرنشان کرد: در حالی که بخشی از این شکاف توسط مردان جوانی که به دلایلی مانند تصادف می میرند توضیح داده می شود، اما این تمام ماجرا نیست.

او گفت: گویی مردان از نظر بیولوژیکی سریعتر پیر می شوند… .

منبع خبر
Materials provided by Institute for Research in Biomedicine (IRB Barcelona). Note: Content may be edited for style and length.