مصرف گسترده شیر ممکن است نیرویی برای هضم لبنیات نباشد.

اروپاییان باستان ممکن است به لطف قحطی های دوره ای و شیوع بیماری، توانایی هضم شیر را پیدا کرده باشند.
محققان در 27 جولای در نیچر گزارش دادند که اروپایی ها مشتاقانه از حدود 9000 سال پیش، زمانی که گروه های لبنیات برای اولین بار به گوشه جنوب شرقی قاره رسیدند، از نوشیدن شیر استفاده کردند. به گفته محققان، با این حال چندین هزار سال طول کشید تا تعداد زیادی از اروپایی‌ها ژنی برای هضم لاکتوز، قند موجود در شیر، تکامل دهند.

ریچارد اورشد، بیوژئوشیمی‌دان، می‌گوید: این اکتشافات – بر اساس نمونه‌های باقی‌مانده چربی حیوانی از صدها مکان باستان‌شناسی و مجموعه‌ای از داده‌های DNA – این ایده تأثیرگذار را تضعیف می‌کند که استفاده از شیر به‌طور چشمگیری افزایش یافته است زیرا مزایای تغذیه‌ای و سلامتی محصول باعث تکامل تحمل لاکتوز می‌شود. دانشگاه بریستول در انگلستان و همکارانش.

مصرف کنندگان شیر که نمی توانند لاکتوز را هضم کنند، اسهال، گاز، نفخ و گرفتگی روده را تجربه می کنند. گروه Evershed می‌گوید، این واکنش‌های ناراحت‌کننده آنقدر خفیف بودند که نمی‌توانستند سوزن تکاملی را به تنهایی به سمت تحمل لاکتوز حرکت دهند. اما دانشمندان پیشنهاد می‌کنند که در طول قحطی‌های دوره‌ای و شیوع بیماری‌های عفونی، اسهال ناشی از لاکتوز برای افراد دارای سوءتغذیه شدید در جوامع کشاورزی کشنده شد. آنها معتقدند که این تهدیدات مکرر تکامل تحمل لاکتوز را داغ کرده است.

الیور کریگ زیست باستان شناس از دانشگاه یورک در انگلستان می گوید که گزارش اورشد «به طور کامل مصرف شیر گسترده را به عنوان نیروی تکاملی پشت تحمل لاکتوز رد می کند». کریگ که در مطالعه جدید شرکت نکرد، می‌افزاید: تحقیقات بیشتر نیاز به روشن کردن مقیاس و گستره قحطی یا دوره‌های بیماری عفونی دارد که ممکن است بر نحوه هضم شیر اروپایی‌های باستان تأثیر بگذارد. محققان همچنین باید در نظر داشته باشند که پنیر و سایر محصولات لبنی کم لاکتوز به حدود 7400 سال پیش در اروپا مربوط می شود (SN: 12/12/12). کریگ می‌گوید اگر این غذاها به‌طور گسترده در دسترس بودند، مشخص نیست که چرا اروپایی‌های مبتلا به عدم تحمل لاکتوز نمی‌توانستند از زمان قحطی یا بیماری جان سالم به در ببرند.

تیم Evershed با تجزیه و تحلیل داده های منتشر شده قبلی از باقیمانده های چربی حیوانی استخراج شده از بیش از 13000 قطعه سفال در حدود 550 سایت باستان شناسی، فرکانس های تخمینی مصرف شیر در سراسر اروپا را از حدود 9000 تا 500 سال پیش ترسیم کردند.
به گفته محققان، در آغاز آن بازه زمانی، کشاورزان مهاجر لبنیات را به شبه جزیره بالکان در جنوب شرقی اروپا معرفی کردند، جایی که ساکنان آن از نوشیدن منظم شیر استقبال کردند. سپس مصرف شیر در طول زمان در نقاط مختلف قاره نوسان داشت. پس از حدود 7500 سال پیش، استفاده از شیر نسبتاً زیاد مشخصه غرب فرانسه، شمال اروپا و جزایر بریتانیا بود. لبنیات در اروپای مرکزی کمتر رخ می دهد.

تیم Evershed همچنین ظهور و گسترش ژن اصلی مسئول تحمل لاکتوز را با استفاده از داده های DNA باستانی منتشر شده از نزدیک به 1800 اروپایی و آسیایی ردیابی کرد. به گفته محققان، قدیمی‌ترین شواهد اروپایی مبنی بر وجود یک نوع ژن در بزرگسالان مسئول افزایش فعالیت لاکتاز، آنزیمی که با تجزیه شیمیایی لاکتوز باعث تحمل می‌شود، به حدود 6650 سال پیش برمی‌گردد. اما به گفته آنها، این ویژگی که به عنوان پایداری لاکتاز شناخته می شود، تا حدود 3000 سال پیش در اروپا رایج نبود.

محققان گزارش می دهند که قبل از آن زمان، افزایش سطوح ماندگاری لاکتاز با کاهش جمعیت مرتبط با قحطی در مناطق خاص مطابقت داشت. محققان می گویند بین 8000 تا 4000 سال پیش، سایت های کشاورزی حفاری شده در سراسر اروپا نشانه هایی از کاهش دوره ای جمعیت را نشان می دهند که تحت تأثیر کمبود شدید مواد غذایی بوده است (SN: 10/1/13)

تخمین تراکم سکونت، معیاری برای میزان نزدیکی مردم به هم، در مواقع افزایش ماندگاری لاکتاز نیز تمایل به کاهش داشت. دانشمندان گمان می‌کنند که گسترش عفونت‌های منتقله از حیوانات مانند سالمونلا، تراکم سکونت‌گاه‌ها را کاهش داد، زیرا ساکنانی که قادر به هضم لاکتوز نبودند، دچار مرگ و میر بیش از حد شدند. گروه Evershed حدس می‌زند که در آن دوره‌های سوءتغذیه و بیماری، ماندگاری لاکتاز دسترسی به مواد مغذی بسیار مورد نیاز در شیر را افزایش داد.
اما باستان شناس ران پینهاسی از دانشگاه وین متقاعد نشده است که نظریه قحطی و بیماری درست باشد. او می‌گوید که اسهال بیشتر در کودکان مبتلا به سوءتغذیه باعث مرگ می‌شود، بنابراین او این سوال را مطرح می‌کند که آیا به اندازه کافی منجر به مرگ و میر بزرگسالان می‌شود که باعث تکامل تحمل شیر شود. او می گوید که هیچ پیشنهاد فعلی چگونگی گسترش پایداری لاکتاز را توضیح نمی دهد.
در سایر نقاط جهان و به دلایلی به همان اندازه مرموز، مصرف منظم شیر لزوماً باعث گسترش تحمل لاکتوز نمی شود. به عنوان مثال، تحمل لاکتوز به ندرت در میان گله‌داران آسیای مرکزی که شیر می‌نوشند رخ می‌دهد، اما نشانه‌های بیولوژیکی تحمل لاکتوز اغلب در جمع‌آوران شکارچی Hadza آفریقای شرقی که شیر نمی‌نوشند، ظاهر می‌شود.

منبع خبر
Materials provided by Institute for Research in Biomedicine (IRB Barcelona). Note: Content may be edited for style and length.