مراقبت های سه ماهه دوم دوران بارداری
edمراقبتهای دوران بارداری در طول سه ماهه دوم، شامل آزمایشهای معمول آزمایشگاهی و اندازه گیری رشد کودک شما میشود. ممکن است آزمایشات قبل از تولد نیز به این لیست اضافه شود. در کنار ویزیتهای روتین پزشک و همچنین آزمایشات مورد نیاز خود شما نیز میتوانید با مطالعه و بالا بردن اطلاعات خود به داشتن یک بارداری راحت کمک کنید. در این مطلب ابتدا به موارد و اطلاعات عمومی مفید در این رابطه خواهیم پرداخت و سپس به روتینهای معمول پزشکی که لازم است با پزشک خود مطرح نمایید.
همان طور که در مطالب پیشین به آن اشاره شد، هدف از مراقبتهای دوران بارداری این است که در تمام این دوران از سلامت شما و کودکتان اطمینان حاصل شود. مسلم است که هر مادری متفاوت از دیگریست و تجربه متفاوتی هم خواهد داشت، اما بسیاری از مادران باردار در سه ماهه دوم نسبت به سه ماهه اول احساس بهتری دارند. به عنوان مثال اکثرا کمتر احساس تهوع و خستگی دارند.
خبر خوب این است که سه ماهه دوم برای اکثر زنان لذت بخشترین سه ماهه است! در واقع سه ماهه دوم به عنوان “دوره ماه عسل” بارداری شناخته میشود، زمانی است که بسیاری از علائم ناخوشایند اوایل بارداری فروکش می کند. به احتمال زیاد انرژی بیشتری خواهید داشت و بهتر می خوابید.
معمولاً تهوع صبحگاهی، خستگی شدید و حساس شدن سینهها در این زمان کاهش مییابد. این تغییرات را میتوان به کاهش سطح هورمون گنادوتروپین جفتی و تنظیم سطح هورمونهای استروژن و پروژسترون نسبت داد. بهتر است توجه داشته باشید که هیچ دو بارداری مشابه نیستند با این حال برخی از علائم و تغییراتی که اکثرا در سه ماهه دوم مادران مشترک بودهاست در لیست زیر آمدهاست:
- سندرم تونل کارپ – بی حسی، گزگز یا ضعف در دست
- گرفتگی عضلات پا. گرفتگی عضلات پا با پیشرفت بارداری شایع است که اغلب در شب ایجاد میشود.
- درد کمر و لگن
- خارش پوست در ناحیه شکم
- مشکلات تنفسی در دوران بارداری، سطح هورمون شما افزایش مییابد و بدن شما خون بیشتری تولید میکند. این موضوع میتواند منجر به گرفتگی و خونریزی بینی شود.
- افزایش اشتها
- امکان بروز رگهای واریسی و بواسیر
- احتمال حس کردن حرکات جنین( معمولا در هفته ۲۰)
- نیاز به دفع مکرر ادراری که قبلا تجربه میکردید ممکن است با رشد رحم از حفره لگنی وکم شدن فشار روی مثانه کاهش یابد.
- بارداری باعث تغییراتی در گردش خون میشود که ممکن است باعث سرگیجه شما شود.
- ممکن است متوجه ترشحات چسبناک، شفاف یا سفید رنگ واژن شوید که این امر طبیعی است. اما اگر ترشحاتی با بوی قوی، رنگ غیرعادی یا همراه با درد، یا خارش در واژن داشتید، سریعا با پزشک خود تماس بگیرید چرا که ممکن است ناشی از عفونت واژن باشد.
- انقباضات براکستون هیکس(Braxton Hicks contractions): ممکن است این انقباضات خفیف و نامنظم را به صورت یک انقباض خفیف در شکم خود احساس کنید. احتمال بروز آنها در بعد از ظهر یا عصر، بعد از فعالیت بدنی یا بعد از رابطه جنسی بیشتر است. اگر انقباضات منظم شد و به طور پیوسته قدرت آن افزایش یافت، با پزشک خود تماس بگیرید.
- سوزش قلب، سوء هاضمه و یبوست ممکن است ادامه یابد.
علاوه بر مواردی که در بالا ذکر شد، طبیعتا بدن شما در این دوره دچار تغییرات ظاهری نیز خواهد شد که میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- رشد شکم و سینه: همانطور که رحم شما بزرگ می شود ، شکم شما نیز برجستهتر میشود. سینه های شما نیز به تدریج شروع به بزرگ شدن میکند. در این دوره استفاده از سوتین با بند های پهن یا سوتین ورزشی ضروری است.
- تغییرات پوستی: تغییرات هورمونی در دوران بارداری باعث افزایش سلولهای حامل رنگدانه (ملانین) در پوست شما میشود. در نتیجه، ممکن است متوجه لکههای قهوهای روی صورت خود شوید (ملاسما). همچنین ممکن است یک خط تیره در پایین شکم خود مشاهده کنید. این تغییرات پوستی شایع هستند و معمولا پس از زایمان محو می شوند. اما قرار گرفتن در معرض نور خورشید می تواند این مشکل را تشدید کند. وقتی بیرون از منزل هستید، از کرم ضد آفتاب استفاده کنید. همچنین ممکن است متوجه خطوط و ترکهای قرمز مایل به قهوهای، سیاه، نقرهای یا بنفش در امتداد شکم، سینهها، باسن یا رانها شوید. اگرچه نمی توان از این ترکها جلوگیری کرد، اما بیشتر آنها در نهایت کمرنگتر میشود.
- همانند سه ماهه اول، بارداری میتواند باعث شود لثههای شما نسبت به نخ دندان کشیدن و مسواک زدن حساستر شود و در نتیجه خونریزی جزئی ایجاد شود. شستشو با آب نمک و تغییر به مسواک نرم تر می تواند باعث کاهش سوزش شود. استفراغ مکرر همچنین میتواند مینای دندان شما را تحت تاثیر قرار دهد و دندان شما در معرض پوسیدگی قرار گیرد.
اگرچه علائم شما باید در سه ماهه دوم کاهش یابد، اما تغییرات بزرگتری را در بدن خود مشاهده خواهید کرد. برای مدیریت برخی از دردهایی که ممکن است با این تغییرات ایجاد شود میتوانید برخی از روشهای زیر را امتحان کنید.البته لازم است ابتدا در مورد انجام هرکدام از این موارد با پزشک خود مشورت کنید.
- برای کاهش درد کمر و لگن، ورزش منظم در طول بارداری توصیه میشود. البته گزینههای درمانی مختلفی نیز مانند فیزیوتراپی، کمربندهای حمایتی و طب سوزنی وجود دارد که میتوانید از آنها کمک بگیرید.
- برای سندرم تونل کارپال به مچ دست خود استراحت دهید، روی آن یخ بگذارید ونرمشهای مخصوص این عارضه را انجام دهید.
- برای ترکهای پوستی، اگر میخواهید از کرم، ژل یا لوسیون استفاده کنید، حتماً این کار را زود انجام دهید و محصول را روی لکهها ماساژ دهید.
- به هنگام بروز مشکلات تنفسی مثل گرفتگی یا خون ریزی بینی قطره های سالین یا آب نمک می تواند به شما کمک کند. همچنین، مایعات فراوان بنوشید، از مرطوب کننده استفاده کنید و در اطراف پرههای بینی خود وازلین بمالید تا به مرطوب شدن پوست این ناحیه و بینی کمک کند.
- اگر در این دوره از بارداری با سرگیجه مواجه شدید، مایعات فراوان بنوشید، از ایستادن طولانی مدت خودداری کنید و هنگام ایستادن یا تغییر وضعیت به آرامی حرکت کنید. هنگامی که احساس سرگیجه می کنید، به پهلو دراز بکشید.
- برای پیشگیری از گرفتگی پا، قبل از خواب عضلات ساق پا را بکشید، فعالیت بدنی داشته باشید و مایعات زیادی بنوشید. کفشهای راحت و ترجیحا بدون پاشنه انتخاب کنید. دوش آب گرم، حمام آب گرم یا ماساژ یخ نیز ممکن است کمک کننده باشد.
غذاهای سالم و ورزش منظم برای سه ماهه دوم وبه طور کلی بارداری شما ضروری هستند. به برنامه ورزشی منظم خود ادامه دهید، اما خود را خسته نکنید. حتما در مورد ورزش در دوران بارداری با پزشک خود مشورت کنید. به خوردن انواع غذاهای مفید ادامه دهید تا مطمئن شوید که انرژی، پروتئین، ویتامین و مواد معدنی کافی دریافت می کنید.
بهترین رژیم غذایی در سه ماهه دوم بارداری:
اکنون شاید سوال شما این باشد که منظور از تغذیه مناسب و مغذی در طول بارداری چیست؟ البته که لازم به ذکر است رعایت رژیم غذایی در کل دوره بارداری ضروریست و دلیل بر تاکید این موضوع در سه ماهه دوم، میزان رشدی است که جنین در این دوره دارد.
در واقع رژیم غذایی شما در طول بارداری باید شامل غذاهای سالم از هر گروه غذایی است:
- میوهها و سبزیجات: میوههای تازه، یخ زده ( جهت درست کردن نوشیدنیهای تابستانی) یا خشک همه انتخابهای عالی هستند. میتوانید سبزیجات خام، منجمد یا خشک مصرف کنید. برای سالاد، سبزیجات با برگ تیره ( مثل بروکلی، اسفناج، کِیل، آراگولا…) انتخاب بسیار مناسبی است چرا که سرشار از ویتامینC، آنتیاکسیدان، منیزیم، کلسیم و … هستند. در طول وعده های غذایی، نیمی از بشقاب شما باید حاوی میوه و سبزیجات باشد.
- غلات: سعی کنید نیمی از وعده های غذایی خود را از غلات کامل تهیه کنید. غلات کامل آنهایی هستند که فرآوری نشدهاند مثل جو دوسر، جو، کینوا، برنج قهوه ای و بلغور.
- پروتئین: مهم است که هر روز پروتئین مصرف کنید. گوشت، مرغ، لوبیا، نخود، تخم مرغ، آجیل همگی نمونههایی از غذاهای غنی از پروتئین هستند.
- لبنیات: هنگام انتخاب محصولات لبنی، از پاستوریزه بودن آنها اطمینان حاصل کنید. شیر و محصولات لبنی مانند پنیر و ماست ساده گزینههای خوبی برای انتخاب هستند.
- روغنها و چربیها: استفاده از چربیهای جامد مانند چربیهای حیوانی را محدود کنید. چربی های سالمتری را میتوان در غذاهایی مانند، آووکادو، آجیل، زیتون، نارگیل و … یافت. سعی کنید در پخت غذاهایتان عمدتاً از منابع گیاهی (مانند روغن زیتون و روغن کانولا) استفاده کنید.
- ویتامینها و مواد معدنی کلیدی که باید مطمئن شوید در طول بارداری به خصوص سه ماهه دوم دریافت میکنید عبارتند از:
- کلسیم: کلسیم برای ساختن دندان ها و استخوانهای کودک شما مهم است – روزانه ۱۰۰۰ میلی گرم را هدف قرار دهید. برخی از منابع عالی عبارتند از ماست ساده، شیر، پنیر و سبزیجات با برگ سبز تیره.
- آهن: سعی کنید روزانه ۲۷ میلی گرم آهن دریافت کنید. آهن به گلبولهای قرمز خون کمک میکند تا اکسیژن را به کودک در حال رشد شما برساند. می توانید آن را در گوشت قرمز بدون چربی، مرغ، نخود و لوبیا پیدا کنید.
- ید روزانه ۲۲۰ میکروگرم ید برای رشد سالم مغز کودک شما ضروری است. منابع ید شامل محصولات لبنی، گوشت و تخم مرغ است.
- کولین: کولین برای رشد مغز و نخاع جنین شما ضروری است و شما باید ۴۵۰ میلی گرم در روز این عنصر دریافت کنید. شیر، تخم مرغ، بادام زمینی و سویا گزینههای خوبی برای اضافه کردن به بشقابتان هستند.
- ویتامین A: هویج، سیب زمینی شیرین و سبزیجات همگی حاوی ویتامین A هستند که به رشد استخوانها، بینایی و پوست سالم کودک شما کمک میکند. 770 میکروگرم میزانیست که لازم است در روز از این ماده دریافت کنید.
- ویتامین سی: 85 میلی گرم ویتامین C در روز به سلامت لثه، دندانها و رشد استخوان کمک میکند. ویتامین C را می توان در مرکبات، بروکلی، گوجه فرنگی و توت فرنگی یافت.
- ویتامین دی: نور خورشید، شیر غنی شده همگی به تامین 600 واحد بین المللی ویتامین D که باید در دوران بارداری هر روز مصرف کنید، کمک میکند.
- ویتامین B6: ویتامین B6 به تشکیل گلبولهای قرمز خون کودک شما کمک میکند و میزان مصرف آن حدودا روزانه 1.9 میلیگرم است. گوشت گاو، غلات سبوس دار و موز همگی منابع خوب ویتامین B6 هستند.
- ویتامین B12: رشد سیستم عصبی و گلبولهای قرمز خون کودک شما تنها بخشی از مزایای ویتامین B12 است. گوشت، ماهی، مرغ و شیر به شما کمک می کند تا به 2.6 میکروگرم توصیه شده در روز برسید.
- اسید فولیک: اسید فولیک به ویژه برای زنان باردار مهم است. این ویتامین به جلوگیری از نقصهای مادرزادی مغز و ستون فقرات کمک میکند و به رشد و تکامل جنین و جفت کمک مینماید. بادام زمینی، سبزیجات با برگ سبز تیره، لوبیا و آب پرتقال انتخابهای مناسبی برای رسیدن به هدف ۶۰۰ میکروگرم در روز است. ب
- علاوه بر بایدهای غذاییکه در بالا ذکر شد، نبایدهایی نیز در رژیم غذایی بارداری وجود دارد که عبارتند از:
- شیر خام و غیر پاستوریزه و پنیرهای نرم تهیه شده از شیر غیر پاستوریزه.
- مواد غذایی که تاریخ انقضاشان گذشته است (ممکن است حاوی باکتری باشد).
- فرآورده های گوشتی خام و نیم پز مانند سوسیس و کالباس.
- ماهی و غذاهای دریایی نپخته مانند انواع سوشی. گروهی از ماهیها حاوی مقادیر بالایی جیوه هستند و باید از مصرفشان پرهیز کرد. مانند کوسه، اره ماهی، ماهی دودی نپخته و… .
- دانهها، غلات و حبوبات جوانه زده نپخته. جوانههای خام (مثل جوانه لوبیا، یونجه و تربچه و همچنین سالادهای آماده) میتواند حاوی باکتریهای مضری باشد.
- تخم مرغ خام یا نیم پز.
- جگر و موارد مشابه. اگرچه جگر از نظر آهن بسیار غنی است، اما مصرف آن برای زنان باردار به دلیل محتوای بسیار بالای ویتامین A و همچنین خطر احتمالی مسمومیت آن توصیه نمی شود.
در سه ماهه اول، نیازی به خوردن وعده اضافی نداشتید اما در سه ماهه دوم به ۳۴۰ کالری اضافی در روز نیاز خواهید داشت. برای دریافت انرژی اضافی مورد نیاز، سعی کنید تنقلات سالم مانند آجیل، ماست ساده و میوههای تازه را در برنامه غذایی خود بگنجانید. برای پداشتن یک برنامه مناسب و مشخص حتما با پزشک خود مشورت کنید.
اگر از یک رژیم گیاهخواری یا وگان پیروی میکنید، مهم است که مطمئن شوید آهن، روی، کلسیم و ویتامینهای B12 و D کافی دریافت میکنید. در این مورد حتما با متخصص تغذیه و پزشک خود مشورت نمایید.
میزان رشد کودک شما در سه ماهه دوم بارداری:
در طول سه ماهه دوم، اندامهای داخلی و عملکردهای بدن کودک شما در حال شکلگیری است. در این هفتههای حساس:
- استخوانها شروع به سفت شدن میکند
- پوست ضخیم میشود. در واقع پوست چروکیده و قرمز است که با موهای نرم و کرکی پوشیده شده است (به نام لانوگو).
- مو روی سر جنین در حال رشد است.
- ابروها و مژه ها نمایان می شوند.
- ناخنها در نوک انگشتان دست و پا رشد کرده اند و انگشتان دست و پا کاملا از هم جدا شدهاند.
- اثر انگشت و انگشت پا شکل گرفته است.
- سیستم عصبی شروع به رشد میکند
- سیستم شنوایی شروع به رشد میکند وجنین میتواند صدای مادر را بشنود.
- بخشی از مغز که حرکات را کنترل میکند به طور کامل تشکیل شده است.
- چشمها به تدریج از گردن به سمت جلوی صورت و گوشها و در واقع به طرفین سر حرکت کردهاند.
- یک ماده سفید خامهای (به نام ورنیکس کازئوزا) روی جنین ظاهر می شود و به محافظت از پوست نازک جنین کمک میکند. ورنیکس به تدریج جذب پوست میشود، اما ممکن است برخی از آنها حتی پس از تولد در نوزادان دیده شود.
- پلکها میتوانند باز و بسته شود.
- جنین چرخههای خواب و بیداری را طی میکند.
- حرکات و لگد زدنهای جنین قوی تر است و می تواند از این طرف به طرف دیگر بچرخد.
- دستگاه گوارش کار می کند
- ریهها به طور کامل تشکیل شده اند
- در طول سه ماهه دوم، بند ناف همچنان به ضخیم شدن ادامه می دهد و مواد غذایی را به جنین می رساند. توجه داشته باشید که مواد مضر نیز از طریق بند ناف به جنین منتقل میشود، بنابراین باید مراقب بود که از الکل، تنباکو و سایر خطرات شناخته شده خودداری شود.
در نظر داشته باشید که رشد جنین به دلایل مختلفی میتواند به طور قابل توجهی متفاوت باشد، اما در ابتدای سه ماهه دوم، جنین شما حدود ۱۰ سانتی متر و وزن آن حدود ۲۸ گرم خواهد بود. در انتهای سه ماهه دوم، کودک در حال رشد شما حدود ۳۵ سانتی متر طول و ۱ تا ۲ کیلوگرم وزن خواهد داشت. رشد سریع در اندازه و وزن جنین ادامه دارد. به عبارتی هفته بیستم نیمه راه بارداری است. جنینی که در پایان ۲۴ هفتگی متولد میشود ممکن است نیاز به بستری در بخش مراقبتهای ویژه نوزادان داشته باشد.
سونوگرافی میتواند جنسیت نوزاد را در اوایل هفته ۱۴ مشخص کند، اگرچه برخی از پزشکان ممکن است اولین سونوگرافی شما را بین هفته ۱۸ تا ۲۰ انجام دهند. در طول سونوگرافی آناتومی نوزاد توسط تکنسین سونوگرافی بررسی میشود. در حدود ۱۶ تا ۲۰ هفته، ممکن است اولین حرکات کودک خود را احساس کنید.
ویزیتهای منظم قبل از زایمان بخش مهمی از دوران بارداری شما است. فواصل و تعداد ویزیتها به شرایط شخصی شما بستگی دارد. برای اکثر افراد، ویزیت ها هر ۴ تا ۶ هفته در سه ماهه دوم بارداری انجام می شود و ممکن است در اواخر بارداری بیشتر شود. در ویزیتهای سه ماهه دوم بارداری، پزشک یا ماما موارد روتینی را بررسی میکند که عبارتند از:
- فشار خون مادر
- میزان تورم دست و پا در مادر
- وزن مادر
- ضربان قلب جنین: پزشک یا ماما شکم شما را کودک بررسی می کند و به ضربان قلب کودک شما گوش میدهد. همچنین در حدود هفته ۱۸ تا ۲۰ بارداری برای بررسی رشد و نمو جنین سونوگرافی به شما پیشنهاد میشود.
- میزان رشد جنین
- اندازه رحم. پس از تقریباً ۱۲ هفته بارداری، رحم از طریق دیواره شکم قابل لمس است
- آزمایش ادرار جهت بررسی آلبومین (پروتئینی که ممکن است نشان دهنده پره اکلامپسی و سموم باشد) و قند (که ممکن است نشان دهنده هایپرگلیسمی باشد) انجام میشود.
- انجام غربالگری یا آزمایش گلوکز(GTT): این آزمایش که جهت بررسی دیابت بارداری انجام میشود، معمولاً در هفتههای 24 تا 28 انجام میشود و آزمایشی معمول برای دیابت ناشی از بارداری است. دیابت ناشی از بارداری میتواند منجر به بزرگ شدن بیش از حد نوزادان، زایمانهای دشوار و مشکلات سلامتی برای شما و کودکتان شود. این آزمایش سطح قند خون شما را یک ساعت پس از نوشیدن یک لیوان نوشابه مخصوص اندازه گیری میکند..
تستهای غربالگری سه ماهه دوم بارداری
در طول سه ماهه دوم بارداری، بسته به سن، سلامت، سابقه پزشکی خانوادگی و موارد دیگر، ممکن است آزمایشات بیشتری به شما پیشنهاد شود. همیشه در نظر داشته باشید که اگر پزشک آزمایشی را توصیه کرد، در مورد خطرات و فواید آن بپرسید. آزمایشهای قبل از تولد و غربالگریها اکثرا موجب آرامش خاطر والدین میشود و در عین حال به آنها کمک میکند تا برای تولد نوزادشان آماده شوند. اما با همه این تفاسیر، این انتخاب شماست که انجام یک آزمون را بپذیرید یا رد کنید.
غربالگری چهارگانه( Quad screening) یک آزمایش خون ساده است که ممکن است پزشک شما بین هفتههای 15 تا 20 بارداری انجام دهد(16 تا 18 ایده آل است). نتایج این تست میتواند به پزشک شما کمک کند تا بررسی کند که آیا جنین ممکن است در معرض خطر سندرم داون و سایر اختلالات ژنتیکی باشد یا خیر.
در این غربالگری چهارگانه، همان طور که از اسمش پیداست، چهار فاکتور در خون شما بررسی میشود:
- آلفا فتوپروتئین (AFP): کبد جنین AFP تولید می کند. سطوح بالای این ماده میتواند به این معنی باشد که جنین دارای ناهنجاریهای لوله عصبی (مانند اسپینا بیفیدا یا آنسفالی) یا دیواره شکمی (مانند امفالوسل و گاستروشیزیس) است. البته که میتواند به معنای بارداری چندقلویی هم باشد!
سطوح پایین AFP می تواند به این معنی باشد که خطر ابتلای جنین به سندرم داون بیشتر است.
- استریول غیر کونژوگه (UE): این هورمون توسط جنین و جفت را تولید میشود و سطوح پایین نشان دهنده ریسک تولد جنین با سندرم داون است.
- گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG): توسط جفت ساخته میشود و سطوح بالاتر از حد متوسط میتواند به معنای افزایش خطر ابتلای جنین به سندرم داون باشد.
- Inhibin-A: تخمدانها و جفت این پروتئین را تولید میکنند. خطر تولد نوزادی با سندرم داون زمانی افزایش مییابد که سطح Inhibin-A بالاتر از حد انتظار باشد.
درک این نکته مهم است که غربالگری چهارگانه تشخیصی نیست و به این معنی نیست که جنین یک اختلال ژنتیکی دارد. بلکه تنها میتواند به این معنا باشد که ریسک بالاتر است. نتایج آزمایش غیرطبیعی AFP و سایر نشانگرها ممکن است به معنای نیاز به آزمایش بیشتر باشد و پزشک شما ممکن است آزمایشهای بیشتری را برای تشخیص توصیه کند. این آزمایشات به تشخیص اینکه آیا جنین دارای اختلال ژنتیکی است یا خیر کمک میکند. به عنوان مثال پزشک ممکن است یک سونوگرافی یا آمنیوسنتز اضافی را توصیه کند.
معمولاً سونوگرافی برای تأیید تاریخ بارداری و بررسی ستون فقرات جنین و سایر اعضای بدن از نظر نقص انجام می شود. برای تشخیص دقیق ممکن است نیاز به آمنیوسنتز باشد.
تفاوت بین NIPT و غربالگری چهارگانه چیست؟
در NIPT (یا آزمایش غیر تهاجمی قبل از تولد) از خون مادر باردار برای تشخیص ناهنجاریهای مادرزادی در DNA جنین استفاده میشود. در واقع DNA جنین موجود در خون شما را تجزیه و تحلیل میکند. شما میتوانید این غربالگری را در حدود هفته دهم (سه ماهه اول) بارداری انجام دهید. اما در غربالگری چهارگانه مقدار هورمونها و پروتئینهای خاصی در خون شما جستجو میشود و در سه ماهه دوم رخ می دهد.
هر دو این تستها غربالگری هستند و فقط خطر را اندازه گیری میکند و چیزی را را تشخیص نمیدهد.
به طور کلی بچه دار شدن میتواند هیجان انگیز و طیف وسیعی از احساسات باشد. پزشک شما درک میکند که بارداری شما چه احساسی در شما ایجاد می کند، پس همواره در هر مرحلهای تمام سوالات خود را با او مطرح کنید. به یاد داشته باشید، تستهای غربالگری اختیاری هستند.
ساوا مگ
مجله تخصصی ژنتیک